GEZONDHEID

Hier vind je een verzameling verwijzingen naar artikelen, video's en wetenschappelijke studies, betreffende aandoeningen die ook in meerdere of mindere mate bij de Briard voorkomen en (mogelijk/deels) erfelijk zijn of waarbij inteelt een rol speelt.

Resultaten van onderzoeken die binnen één ras zijn gedaan, zijn niet perse direct van toepassing op andere rassen en ook kunnen uitkomsten genderspecifiek zijn.

In Nederland worden Briards voor ze de fok ingaan minstens getest op hd via een röntgenonderzoek, eu via een echo, oogaandoeningen via een jaarlijks ECVO-onderzoek en een eenmalige dna-test voor CSNB en gedrag door middel van een rasspecifieke gedragstest. Sommige fokkers laten ook hun puppy's op tekenen van eu onderzoeken alvorens zij het nest verlaten.

algemeen

*Inteelt en het immuunsysteem; onbedoelde gevolgen

*Drie strategieën om genetische aandoeningen te verminderen.

Externe links:

*Dodds, WJ. 2011. Guide to Congenital and Heritable Disorders in Dogs (Includes Genetic Predisposition to Diseases). Published by the Humane Society Veterinary Medical Association.

*Medical, Genetic & Behavioral Risk Factors of Briards door Ross D. Clark DVM. Als E-book verkrijgbaar voor 4,99 Euro bij Bol.com

orthopedische aandoeningen

#HEUPDYSPLASIE

Heupdysplasie is een afwijking van het heupgewricht waarbij er ontwikkelingsstoornissen zijn in zowel de heupkom (acetabulum) als in de dijbeenkop ( femurkop), die samen het heupgewricht vormen. Door die stoornissen ontstaat er speling in het heupgewricht, waardoor er botwoekeringen (artrose) kunnen ontstaan. Die artrose is verantwoordelijk voor de pijn en het manken. Uit cijfers van de OFA (VS) blijkt 14,1% van de ingezonden heupfoto's abnormaal en daarmee staat de Briard op de 73e plek in de ranglijst van HD-gevoelige honden.

*De 10 belangrijkste weetjes over hd

#GROEIPIJNEN

Enostosis/ eosinophilische panosteïtis

Externe link:

*Enostosis

#ELLEBOOGDYSPLASIE

Elleboogdysplasie is een verzamelnaam voor vier veel voorkomende elleboog aandoeningen bij de hond: LPC, LPA, OCD en incongruentie. Bij een los processus coronoideus (LPC) en los processus anconeus (LPA) gaat het om een stukje bot dat van de ellepijp is afgebroken. Osteochondrose dissecans (OCD) is een ziekte waarbij het kraakbeen niet goed groeit en het vervolgens los kan laten. Elleboog incongruentie is simpel gezegd een niet goed passende elleboog. Uit de cijfers van de OFA (VS) blijkt 0,1% van de ingezonden elleboogfoto's abnormaal en daarmee staat de Briard op de 106e plek in de ranglijst van ED-gevoelige honden. De afwijkingen betreffen dan LPC.

Externe links:

Raad van Beheer

OFA

oogaandoeningen

Externe links algemeen:

*ECVO MANUAL

*Raad van Beheer

#CSNB

CSNB / Retina Dystrofie / Leber Congenital Amaurosis

Congenitale Stationaire Nacht Blindheid. Autosomaal recessief overervende oogaandoening, meestal bilaterale gelijktijdige verslechtering van de retina structuur en functie. Bij de Briard veroorzaakt retina dystrofie (veroorzaakt door een mutatie in het RPE65 gen) nachtblindheid en gedeeltelijke of complete dag blindheid. voor de Briard is een DNA test beschikbaar.

Externe links:

OMIA

Kondo et al. (2015) reported that the diagnosis of this disorder as congenital stationary night blindness by Narfström et al. (1989) was actually incorrect, and that the disorder described in this OMIA entry is not actually congenital stationary night blindness. Kondo et al. (2015) do not provide any suggestions as to the correct diagnosis.

Slowly progressive changes of the retina and retinal pigments epithelium in Briard dogs with hereditary retinal dystrophy. A morphologic study

#RETINAAL PIGMENT EPITHEEL DYSTROFIE

Vroeger cPRA genoemd. Ophoping van vettige pigementen in de retina. Er is sterk bewijs dat vitamine E en taurine een rol spelen in de etiologie van RPED. Erfelijke factoren spelen mogelijk een rol.</em> Verwarrend genoeg wordt CSNB ook wel aangeduid als RPED, echter volgens de ECVO-manual betreft het twee verschillende aandoeningen.

#DISTICHIASIS

Oogaandoening die verondersteld wordt erfelijk te zijn, waarbij een enkele of meerdere haren (cilia) op een verkeerde plek op de ooglidrand groeien. Er zijn meestal 2 soorten haartjes die op de ooglidrand kunnen groeien, zachte en harde haartjes. Met name de harde haartjes geven problemen doordat ze het hoornvlies beschadigen. Distichiasis verschijnt meestal op jonge leeftijd (1-2 jaar), maar kan ook later in het leven te voorschijn komen.

Externe links:

#MPP

Membrana Pupillaris Persistents of Persistent Pupilary Membrane. Erfelijk veronderstelde aangeboren oogaandoening waarbij als gevolg van een storing in de ontwikkeling er restjes achterblijven van het embryonale lensvaatnetje dat voor de geboorte de voorste zijde van de lens voedt en welke normaal in de eerste 5-6 weken verdwijnt. MPP komt in vele vormen voor. De meeste vormen van MPP veroorzaken geen significant zichtverlies, maar sommigen, met name de MPP's die verbonden zijn aan de lens of aan het hoornvlies kunnen ondoorzichtige plekken veroorzaken. Deze ondoorzichtige plekken zijn blinde vlekken voor de hond. Bij de Briard zien we bij screening wel eens MPP iris-iris. Hoe MPP vererft is niet bekend. Tot er een wijziging van noteren werd ingevoerd in 2016, kregen deze Briards een vrije ECVO. Het is dus nu niet opeens een ernstige oogafwijking, waar niet meer mee gefokt zou moeten worden, het wordt slechts anders op een formulier genoteerd.

Externe link:

*Science Direct: an overview

#PHTVL/PHPV

Persistent hyperplastic tunica vasculosa lentis/ persistent

hyperplastic primary vitreous (PHTVL/ PHPV): Als gevolg van een storing in de ontwikkeling blijven er restjes achter van het embryonale lensvaatnetje dat voor de geboorte de achterzijde van de lens van voedingsstoffen moest voorzien en welke normaal in de eerste 2-3 weken na de geboorte verdwijnt. Het defect is momenteel ingedeeld in 6 mates van ernst, waarbij graad 1 wordt gekarakteriseerd door uni- of bilaterale kleine gele tot bruine puntjes vnl centraal achter de ooglens gelegen. Deze zijn onveranderlijk en hinderen het zicht niet. De ernstigere vormen (graad 2-6) tasten meestal beide ogen aan en veroorzaken slechtziendheid of blindheid. Erfelijkheid is bekend in de dobermann en de Staffordshire Bull Terriër. Er wordt vanuit gegaan dat PHTVL/PHPV autosomaal vererft waarbij de hond met één ziek allel (heterozygoot) een gemixt fenotype laat zien van zowel het zieke als normale allel (graad 1) krijgt de hond van beide ouderdieren een ziek allel (homozygoot), zien we graad 2-6 (ook bekend als incompleet of semi- dominant, maar in principe zijn dit een foute termen). Bij de Briard zien we bij screening wel eens PHTVL/PHPV graad 1. Tot er een wijziging in noteren werd ingevoerd in 2016, kregen deze Briards een vrije ECVO. Het is dus nu niet opeens een ernstige oogafwijking, waar niet meer mee gefokt zou moeten worden, het wordt slechts anders op een formulier genoteerd.

Externe link:

*The incidence of PHTVL/PHPV in Doberman and the results of breeding rules

#RETINA DYSPLASIE

Retinadysplasie is een naam voor een groep ontwikkelingsstoornissen van het netvlies. De vorm die wel eens gezien wordt bij jonge Briards is lokale retinadysplasie, waarbij kleine plooitjes in het netvlies zitten die weinig problemen voor het zicht geven en soms nog verdwijnen tijdens het opgroeien.

#PRCD

Progressieve rod-cone degeneratie. Abnormaliteiten ontstaan meestal op vierjarige leeftijd, maar kan gediagnosticeerd worden op tweejarige leeftijd via een ERG (electroretinography).

Externe link:

*OMIA 001298-9615 : Progressive rod-cone degeneration in Canis lupus familiari

#CATARACT

#CORNEA DYSTROFIE

#ENTROPION

#ECTROPION

aandoeningen blaas en nieren

# ECTOPISCHE URETER

Ectopische ureteren zijn verkeerd aangelegde urineleiders. Bij deze aandoening loopt de urine niet of slechts gedeeltelijk naar de blaas. Bij reuen kan de urine naar de zaadleider en prostaat lopen, bij teefjes naar de baarmoeder en vagina. Bij screening worden ook afwijkingen gevonden waarbij de urineleider wel in de blaas uitmondt, maar b.v. te dicht bij de blaasopening, de urineleider intramuraal in de blaaswand verloopt alvorens in de blaas uit te monden, etc.

Er is in Duitsland een genomische fokwaardeschatting ontwikkeld (op basis van DNA-analyse worden honden ingedeeld in één van de risico-klassen met een nauwkeurigheid van 75%), maar hier bestaat geen peer-reviewde publicatie van. Sterke toename van de inteelt is vanzelfsprekend de reden voor het probleem van EU in de populatie. Er is een aanbeveling met welke honden idealiter niet meer gefokt zou moeten worden. Belangrijk is dat woordje "idealiter" daarin niet te vergeten, gezien uitsluiten altijd zal wringen met toename van inteelt zo klein mogelijk willen houden.

# RENALE APLASIE EN DYSPLASIE

Afwezigheid van één of beide nieren (renale aplasie) of abnormale ontwikkeling van de nierparenchym (renale dysplasie) is gerapporteerd bij de Briard (zie: Padget, George A. Control of Canine Genetic Diseases, New York, Howell Book House 1998)

#HUU

Hyperuricosurie is een erfelijke toestand van de hondengezondheid die ervoor zorgt dat de urinezuurconcentratie in de urine van de hond abnormaal hoog is, wat de kans verhoogt dat aangetaste honden uraatstenen ontwikkelen, evenals blaasontsteking.

Externe link:

*OMIA 001033-9615 : Urolithiasis in Canis lupus familiaris

overige organen

#MAAGTORSIE

Een maagtorsie, maagkanteling ofwel maagdilatatie volvulus (MDV).

Bij een maagtorsie draait de maag van de hond om zijn as (volvulus). Naast het draaien van de maag, zet de maag ook uit (dilatatie). Hierdoor worden de bloedvaten die van en naar de maag lopen afgekneld. De milt zit vast aan de maag en kantelt mee. Omdat zowel de slokdarm als de twaalfvingerige darm van de hond afgesloten worden door de maagtorsie, kan gas en eten niet meer in of uit de maag. Indien de maagtorsie niet snel behandeld wordt zal de hond overlijden. Met name grote hondenrassen zijn gevoelig voor een maagtorsie.

Externe link:

*Risk Factors for gastric dilatation and volvulus in Central-Europe: an internet survey

#HYPERCHOLESTEROLAEMIA

hypercholesterolaemia / familial hypertriglyceridemia

Zeldzame aandoening die erfelijk verondersteld te zijn bij de Briard. Diagnose als de bepaling bij nuchtere toestand, 2 maal gemeten boven de 500 mg/dl komt. In tegenstelling tot bij mensen geeft een verhoogd cholesterol bij honden geen verhoogde kans op hartproblemen, maar wel voor pancreatitis. (zie: Ackerman, Lowell, The Genetic Connections: A Guide to Health Problems in Purebred Dogs. Lakwewood, AAHA Press 1999, p. 1097)

Externe link:

*Hypercholesterolaemia in briards in the United Kingdom

#HYPOTHYROÏDIE

Hypothyreoidie is een ziekte waarbij de schildklier te weinig schildklierhormoon (T4) produceert. Een te traag werkende schildklier zien we het meest bij bij honden van middelbare leeftijd (2-6 jaar), vaker bij de grotere rassen en de klachten ontstaan geleidelijk. De Briard staat m.n. in de VS te boek als zijnde een ras die een verhoogde kans heeft op hypothyroïdie, echter van de bloedstalen bij de OFA ingediend, bleek tot nu toe geen enkele abnormaal.

Externe link:

*Canine Hypothyroidism

#HUIDAANDOENINGEN

^flank alopecia

Seizoensgebonden symetrische alopecia, met name op de romp, beginnend in de herfst en verbetering in de lente.(zie Ackerman, Cowel, The Genetic Connections: Lakewood, AAHA Press 1999, pagina 7681)

^cystes

^plaveiselcelcarcinoom (zie onder oncologie teenkanker)

^cutane haemangiosarcoma, lymphoma en keratocanthoom

Een keratoacanthoom is een bolvormige huidtumor die in korte tijd ontstaat en enkele centimeters groot kan worden. Bij een keratoacanthoom zijn de meningen er over verdeeld of het als goedaardig of als kwaadaardig moet worden beschouwd. Sommigen zien het keratoacanthoom als een goedaardige tumor die heel erg lijkt op een plaveiselcelcarcinoom (en dat is een kwaadaardige huidtumor), maar het toch niet is. Anderen beschouwen het als een variant van een plaveiselcelcarcinoom, maar dan een milde vorm, die zich niet kwaadaardig gedraagt (dus geen ingroei in de diepte of verspreiding door het lichaam).

(zie Goldschmidt, M.H., Schafer, F.S. Skin Tumors of The Dog and Cat, 1st ed. Pergamon Press, Oxford, Eng. 1992)

#DCM

Gedilateerde cardiomyopathie (DCM) is een hartziekte waarbij de hartspier is verwijd. Bij DCM is de hartspierwand dunner en slapper geworden en is de omvang van het hart vergroot.

Een verwijde hartspier kan verschillende oorzaken hebben, waaronder erfelijkheid en voeding. DCM treed vaak op rond middelbare of oudere leeftijd en heeft vaak een slechte prognose.

oncologie

#TEENTUMOREN

De teentumor is meestal een plaveiselcelcarcinoom. Plaveiselcelcarcinomen zijn kwaadaardige tumoren, uitgaande van de huid.

Hoewel deze tumor kwaadaardiger is als deze op de teen wordt aangetroffen dan elders op het lichaam, is het vooruitzicht (prognose) bij vroegtijdige chirurgische amputatie van de teen goed. De tumor heeft namelijk pas laat de neiging tot uitzaaiing (metastase). Grote donkerharige rassen (zoals zwarte Briards) hebben een verhoogd risico hierop. In het Engels heet deze kanker Squamous Cell Carcinoma. In de VS is men bezig met een studie of er een genetische basis is voor deze vorm van kanker bij de Briard.

Externe links:

*Dog Genes Tell Surprising Tales vanaf 26:29 min

*Toe Cancer in the Briard

*Digital squamous cell carcinoma in dogs: epidemiological, histological, and immunohistochemical study.

#HEMANGIOSARCOOM

Een hemangiosarcoom is een tumor van de bloedvaten. Hemangiosarcomen komen voor in de huid, op het hart en in de buikorganen. Het zijn agressieve, kwaadaardige tumoren die snel uitzaaien naar andere organen. Bloedarmoede is het meest voorkomende verschijnsel. Hemangiosarcomen worden regelmatig gezien bij honden.

Externe link:

*Hemangiosarcoom bij de hond

#LYMFOSARCOOM

Maligne lymfoom of lymfosarcoom is een tumor die ontstaat uit lymfocyten (een type witte bloedcel). Het is een van de meest voorkomende tumoren bij de hond. Deze kwaadaardig geworden lymfocyten gaan vermenigvuldigen en verspreiden zich, waarna ze vooral de lymfeklieren en organen zoals lever en milt aantasten. Afhankelijk van waar we deze tumorcellen vinden kennen we de volgende classificaties:

Multicentrische lymfoom. Hierbij zijn alle perifere (aan de buitenkant te voelen) lymfeklieren aangetast. Dit is de meest voorkomende vorm bij de hond.

Alimentair lymfoom. Dit is lymfoom van het darmstelsel.

Medistinaal lymfoom. Hierbij ontstaat er een tumor in de thymus (een klier in de borstholte die bij jonge honden aanwezig is).

Andere vormen, bijvoorbeeld de lever, huid, neus, nieren of het zenuwstelsel.

Er zijn twee types lymfocyten, nl. T-cel en B-cel.

Externe link:

*Multicentric lymphoma in 411 dogs - an epidemiological study (Briard OR 5.6 and 9.5)

GEZONDHEID

algemeen

*Inteelt en het immuunsysteem; onbedoelde gevolgen

*Drie strategieën om genetische aandoeningen te verminderen.

​

Externe links:

*Dodds, WJ. 2011. Guide to Congenital and Heritable Disorders in Dogs (Includes Genetic Predisposition to Diseases). Published by the Humane Society Veterinary Medical Association.

*Gezondheidsonderzoek Britse Kennel Club 2004

*Briard Medical Trust (VS)

​

*Briard Health Survey OFA (VS)

*Medical, Genetic & Behavioral Risk Factors of Briards door Ross D. Clark DVM. Als E-book verkrijgbaar voor 4,99 Euro bij Bol.com

orthopedische aandoeningen

​

​

#HEUPDYSPLASIE

​

​

Externe links:

*Virtual tours of the canine hip and pelvis

​

​

​

​

#GROEIPIJNEN

Enostosis/ eosinophilische panosteïtis

​

Externe link:

*Enostosis

​

#ELLEBOOGDYSPLASIE

​

Externe links:

​

​

oogaandoeningen

Externe links algemeen:

*Raad van Beheer

​

#CSNB

CSNB / Retina Dystrofie / Leber Congenital Amaurosis

​

Externe links:

​

​

​

​

​

​

#RETINAAL PIGMENT EPITHEEL DYSTROFIE

​

Externe links:

​

​

​

​

​

​

#DISTICHIASIS

​

Externe links:

​

​

#MPP

​

Externe link:

*Science Direct: an overview

​

#PHTVL/PHPV

Persistent hyperplastic tunica vasculosa lentis/ persistent

​

Externe link:

*The incidence of PHTVL/PHPV in Doberman and the results of breeding rules

​

#RETINA DYSPLASIE

#PRCD

Progressieve rod-cone degeneratie. Abnormaliteiten ontstaan meestal op vierjarige leeftijd, maar kan gediagnosticeerd worden op tweejarige leeftijd via een ERG (electroretinography).

​

Externe link:

*OMIA 001298-9615 : Progressive rod-cone degeneration in Canis lupus familiari